این روزها همه ی ما نگران شیوع ویروس کرونا هستیم. حق هم داریم، نگران سلامتی خودمون و اطرافیانمون هستیم و میخوایم هر طور شده پیشگیری‌ها و اقدامات لازم رو انجام بدیم. اما آیا حواسمون به کودکان و نوجوان هامون هست؟! حواسمون هست که این فضای مضطرب و نگران، چه تاثیری بر امنیت روانی اون ها داره
اگر فکر میکنیم دیدن نگرانی ما، اونا رو متوجه اهمیت موضوع و مراقبت از خودشون میکنه، سخت در اشتباهیم. انتقال نگرانی و ترسمون هیچ کمکی به کودکمون برای مراقبت از خودش نمی کنه! جملاتی مثل " کرونا اومده! میدونی خیلی خطرناکه؟؟! چند نفر مردن! نری با دوستات رو بوسی کنیا!! به همه جا دست نزنیا! دستتو شستی؟؟!! دستتو نزنی به دهنتتا
این جملات که با چهره‌ای پریشان و نگران و صدایی مضطرب و اغلب تحکمی ادا میشه، در ذهن و روان کودک این طور ترجمه میشه که : دنیا جای ناامن و خطرناکیه و ما والدین توانایی مراقبت از تو رو نداریم! و این ها خیلی آسیب زننده‌تر از احتمال درگیری کودکمون با ویروس کروناست
این پیام‌های اضطرابی ما (چه کلمات و حرف‌هامون و چه چهره‌ی نگرانمون) باعث احساس ناامنی و اضطراب در کودک میشه و او رو پریشان میکنه. اگر نتونیم احساسات و افکارمون رو مدیریت کنیم و به تبع اون، این نگرانی ها رو به کودک و نوجوانمون منتقل کنیم، سلامت روانی اون ها رو به خطر می‌ندازیم
پس اول از همه مثل هر زمان دیگه‌ای باید ببینیم کودکمون چی میدونه، چقدر میدونه و چه احساسی داره. احساساتش رو میشنویم، باهاش همدلی میکنیم و بعد با چهره ای آرام اما جدی و مطمئن اطلاعات درست رو متناسب با سنش بهش میدیم و اطلاعات غلطش رو اصلاح میکنیم
برای کودکان ۳ تا ۱۲ سال میتونیم از تصاویر، فیلم‌ها و استاپ‌موشن‌ها برای یادگیری مستقیم روش های پیشگیری استفاده کنیم. اما مهمه که این ابزارها جذابیت‌های خاص متناسب با سن کودکان رو داشته باشن تا تاثیر‌گذار باشن و مفاهیم رو بهتر به کودک انتقال بدن
"بیا با هم این کلیپه رو ببینیم که گفته چی کار کنیم که مریض نشیم
(بی خیال انتقال آمار و اعداد مبتلایان و کشته شده‌ها به کودک بشین!)
"این ویروسه که اومده چی راجع بهش شنیدی یا دیدی؟" ... "اره باید مراقب باشیم اما تا زمانی که ما یه سری کارها رو انجام بدیم و بیشتر از معمول مراقب بهداشت و سلامتمون باشیم، اتفاقی برای ما نمی‌افته مثلا باید خیلی بیشتر از قبل دست‌هامون رو بشوریم
از طریق بازی، نقاشی، شعر، داستان و قصه گویی و … (روش های غیرمستقیم آموزش)اطلاعات و آموزش های لازم رو به کودکان منتقل کنیم
"بیا همین طور که آواز می‌خونیم بریم دست‌هامونم بشوریم، من صدام تو دستشویی بهتره
با این کار هم از بحث و درگیری سر شستن دست‌ها اجتناب کردیم و هم از کنار یکدیگر بودن لذت بردیم و هم شیوه‌ی درست و اصولی شستن دست‌ها رو در عمل بهش یاد میدیم. با تفریحات مناسب، فعالیت‌ها و سرگرمی‌های جذاب و مسئولیت‌های رومزه‌ی جدید میتونیم ذهن کودکمون رو از اخبار و فضای مضطرب اطراف، منحرف کنیم. این حتی فرصتیه برای ارتباط و نزدیکی بیشتر ما به کودکمون و شناخت علایقش و افزایش مهارت‌هاش
از کارهای دیگری که میتونیم در این زمینه انجام بدیم اینه که با هم یه "جعبه‌ی احساسات" یا "جعبه ی نگرانی‌ها" درست کنیم تا کودک بتونه نگرانیهاش رو بنویسه و در اون جعبه بندازه تا ما کم کم به اون نگرانی‌ها بپردازیم و کمکش کنیم
چندتا نکته
اول، بهتره از دیدن اخبار مقابل کودکمون پرهیز کنیم. ممکنه به این فکر باشیم که "کودکمون با شنیدن این خبرها بیشتر از خودش مراقبت میکنه و متوجه شرایط خاص میشه." یا شاید فکر میکنیم "بچه ها اونقدرا متوجه شرایط نیستن!" یا "اون که سرش به کار خودش گرمه و سرگرم بازیشه
نه! کودکان هم گوش‌های تیزی دارن و هم بیننده‌های دقیقی هستن. پس هم اخبار بد روشون تاثیر میذاره و هم حس و حال ما موقع دیدن خبرها
دوم اینکه بیشتر از اینکه کودک رو کنترل کنیم و تحت فشار بذاریم، باید تلاش کنیم محیط رو کنترل کنیم. کمتر بیرون غذا بخوریم. بیشتر خونه رو تمیز کنیم و
سوم، خود ما باید الگوی خوبی از رعایت اصول پیشگیری و روش‌های بهداشتی و مراقبتی برای کودک باشیم. مثل همیشه بیشتر عمل کنیم تا اینکه حرف بزنیم
چهارم و آخر اینکه، اگر در کودک و نوجوانمون تغییرات رفتاری مشاهده میکنیم، مثل پرخشاگری و لجبازی، بی‌قراری، مشکلات خواب، کم حرفی، کم اشتهایی یا پرخوری، دردهای جسمی که علت فیزیکی ندارن، یا حتی وابستگی‌های غیرمعمول و چسبندگی، بهتره از متخصص و روانشناس کودک کمک بگیریم
به امید تجربه‌ی روزهای آروم تر برای خودمون و کودکانمون
باوان ، سلامت روان کودکان دبستانی
